PR çalışmaları son yıllarda markaların ve ünlü kişilerin yakından takip ettiği kurumlardır. Peki son günlerde adını sıkça duyduğumuz PR ajansları ne yapar? Nasıl çalışırlar ve markaları nasıl etkilerler?
PR aslında Public Relations kelime grubunun yani Türkçe olarak “Halkla İlişkiler” ifadesinin kısaltılmış halidir. Türkçe’mizde ‘piyar‘ ya da ‘piar‘ olarak da telaffuz edilmekle birlikte en fazla PR çalışması olarak gündeme gelmektedir.
Günümüzde reklam ve tanıtım imkanları o kadar önem kazandı ki, aynı işi yapan kişiler ya da firmalar kendilerini topluma anlatamadığı zaman rakiplerinin çok çok gerisinde kalabilmektedirler. Hatta daha kaliteli iş yapmasına rağmen, PR eksikliği nedeniyle rakipleri kadar büyüyemeyen firmalar maalesef çok fazladır. Kahramanmaraş’ta Karpedo adında bir dondurma markası vardır. Bu markanın ilk hali Akdo olarak hizmet veren pastanelerdir. Bir de Alpedo adında bir marka vardı ve Kervan pastaneleri olarak bilinirler. Hem dondurma kalitesi olarak hem de müşteri memnuniyeti olarak Karpedo çok daha iyi olmasına rağmen, PR çalışmalarını çok daha iyi yapan Alpedo’nun çok gerisinde kalmıştır. PR ajansları ne yapar sorusunun yanıtını tam da burada verebiliriz. PR ajansları sizi rakiplerinizin önüne geçirir.
Reklam Ajansları Ne İş Yapar?
PR Nedir?
PR, bir kişinin veya markanın, sosyal mecralar (Radyo, televizyon, sosyal medya vs.) vasıtası ile halka ulaşan kanalları kullanarak markasını tanıtma ve kamuoyu gözünde olumlu bir etki bırakma stratejisidir.
Markalar, doğru stratejiler ve PR çalışmaları sayesinde hedef kitlelerine kendilerini daha iyi tanıtırlar ve kamuoyu gözünde daha tanınır hale gelirler. akşam haberlerinde izlediğiniz bir haberde geçen “Ünlü işadamı Abdülkadir Konukoğlu deprem bölgesine 100 TIR dolusu yardım malzemesi gönderdi” ifadesi sadece bir haber değildir. Aynı zamanda insanların Konukoğlu Holding’e ve Yönetim Kurulu Başkanı Abduılkadir Konukoğlu’na olan güveni ve sempatiyi artırmaktadır. bu da doğrudan ya da dolaylı bir PR çalışmasının eseridir. PR çalışmalarını bazı siyasiler de çok iyi yapmalıdır. Çünkü toplum onların yaptıklarını bu çalışmalar sayesinde görebilmektedir. Yalnız yanlış yapılan PR çalışmaları ya da PR’ın çok belli edilmesi de kişi ya da kurumlara kârdan çok zarar vermektedir. Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı olan bir siyasetçi Twitter üzerinden kendi PR çalışmasını kendi yapmak istemiş ancak yanlışlıkla PR için kullanacağı Twitter hesabı yerine resmi olarak kullandığı Twitter hesabını açmış ve buradan yine kendisini öven “Başkanım xxx, Bu şehre ne kadar hizmet ettiğini biz çok iyi biliyoruz. Gayretinizi de hizmetlerinizi de görüyoruz. Sağ olun” paylaşımda bulunmuş ve paylaşım o dönem hem kendisini hem de partisini zor durumda bırakmış ve bir süre sonra da bu siyasi isim koltuğunu kaybetmiştir.
PR ajansları nasıl seçilir?
PR ajansları içinde hangisinin daha güvenilir olduğuna karar verirken, samimi ve güvenilir PR ajanslarının tercih edildiğini ifade edelim. Hem kendi bilinirliliğinizi artırmak hem de firmanızı kamuoyuna mal olan bir marka haline getirmek için PR ajansları ile çalışmanız hayati bir gerekliliktir denebilir. Ancak PR çalışması öyle alelade yapılan bir çalışma olmamalı. Üzerinde uzun uzun kafa yorulmalı ve stratejiler geliştirilmelidir. Kamuoyunda oluşan bir olumsuz algıyı da PR çalışmaları ile avantaja çevirebilirsiniz.
Günümüzde PR çalışmalarını en çok kullanan firmalar genellikle e-ticaret firmaları olduğu görülmektedir. Çünkü PR çalışmalarının etki olmasının ana sebeplerinden biri de 3. şahısların, stratejinin içine dahil olmasıdır. İnsanlar, oluşturduğunuz bir markanın sizin sözlerinizdense 3. şahısların sözlerine daha çok güvenirler. Dolayısıyla herhangi bir e-ticaret sitesinden alışveriş yaptığınızda ve bunu arkadaşlarınıza önerdiğiniz de siz de o marka için bir PR çalışması yönetmiş olursunuz. Peki doğru bir PR çalışması nasıl yapılmalıdır?
PR Çalışması Nasıl Yapılır?
PR ajansları ne yapar diye sormuştuk ya. Bunun yanıtını verirken, işin nasıl yapılacağı üzerinde duralım ve PR ajansları ne yapar sorusuna yanıt bulalım. Tanınmış kişi olma arzusundaysanız kendinizi, ya da ülkeye mal olmuş bir firma sahibi olmak düşüncesindeyseniz de markanızı halka doğru bir şekilde tanıtabilmek için PR çalışmaları büyük rol oynamaktadır. Tabii bu çalışmalar genel olarak uzun vadede verimli sonuçlara ulaşmaktadır. Bir gün sonrasında sonuç veren çalışmalara itibar etmemelisiniz. Yalan bir alev gibi bir anda parlayan isimler maalesef daha sonra gündeme gelmekte zorluk yaşamaktadırlar. Örnek olarak Küçük İbo, Küçük Onur gibi isimler kısa sürede parlamışlar ve bir daha gündeme gelememişlerdir. Günümüzde de Filozof Çocuk Atakan Kayalar çok kısa bir sürede PR çalışmaları ile Türkiye’nin gündemine gelmiş ancak sonrasında çok fazla yıpranmıştır. Bu yüzden PR çalışmaları sürece yayılmalı ve belli bir program dahilinde sürdürülmelidir.
PR çalışmalarının stratejileri ne kadar sağlam olursa, çalışmaların sürekliliği de o kadar uzun olur. Dolayısıyla PR çalışmaları markanızın yaratacağı etki için doğru strateji ve hedeflerle yapılmalıdır.
PR çalışmasına başlarken dikkate alınması gereken
- PR çalışmasının amacı
- PR çalışması yapılacak hedef kitle
- PR çalışması için bütçeniz
- PR çalışmasında malzeme
- PR çalışma aracı ne olacak?
PR çalışmasının amacı
PR ajansları ile çalışmaya karar verdiyseniz, öncelikle bir amacınızın olduğunu varsayabiliriz. Ancak amacınızı kesin çizgilerle belirlemelisiniz. Çalışma yapacak PR ajansları sizden öncelikle bu bilgileri isteyecektir. Eğer belli bir amacınız yoksa ya da bunu belirleyemediyseniz, PR çalışmanızın stratejisini doğru bir şekilde oluşturamazsınız. Belli bir amacınız yoksa, markanızın hedef kitlesini de belirleyemez ve hangi kanalları kullanacağınızı da saptayamazsınız. Dolayısıyla da PR çalışmalarınız büyük bir kargaşa içinde etkili olamaz. Bu noktada markanızın amacının ne olduğunu, kimlere nasıl hitap etmeniz gerektiğini, nasıl bir etki uyandırmak istediğinizi saptamalısınız.
PR çalışması yapılacak hedef kitle
Ünlü kişiler ya da markala için PR çalışmalarının belli bir hedef kitlesi vardır. Amaca uygun olarak, hedef kitlenizin de belirlenmesi şarttır. Örneğin geçtiğimiz günlerde televizyon kanallarında reklamlarını gördüğümüz Kötüçıktı.com adlı şikayet sitesi yanlış bir hedef kitle seçerek işe başlamıştır. Çünkü insanlar şikayetlerini ilk etapta zarar gördükleri alanlarda dile getirme eğilimindedirler. Televizyonda bu sitenin reklamını görüp de şikayet yazma eylemine geçilmesi zordur. Bunun yerine ilk etapta sosyal mecralar kullanılmalı ardından da televizyon reklamlarına yer verilmeliydi.
Etkili PR çalışmalarınızda hedef kitlenizin amacınıza uygun olarak doğru belirlenmesi gerekmektedir. Belirleyeceğiniz hedef kitleler;
- Çalışanlar,
- İşsizler,
- Öğrenciler,
- Atama Bekleyen Adaylar
- Yerel Yönetimler,
- Siyasi Partiler,
- Sosyal Medya Kullanıcıları,
- Yatırımcılar,
- Mağaza Sahipleri,
- Sivil Toplum Kuruluşları
gibi birçok gruplara ayrılabilir. Bunların yanında hedef kitlenizi, daha spesifik bir şekilde pek çok farklı faktörlere göre belirleyebilirsiniz.
Hedef kitle özelleştirme
Hedef kitlenizi nokta atışı belirlemek için sadece meslek grubu olarak değil, onların yaşını, cinsiyetini, hatta kişilik özelliklerini de belirleyerek PR çalışmalarına başlayabilirsiniz. Hedef kitlenizi daha iyi belirlemek için onların;
- Yaş,
- Cinsiyet,
- Medeni Hal,
- Uyruk,
- Coğrafi Yerleşim,
- Meslek,
- Kişilik,
- İnançlar,
- Sosyal Statü
gibi faktörler hedef kitlenizin daha spesifik belirlenebilmesine örnektir. Bu noktada, siz de kendi markanızın hedef kitlenizi belirleyerek, size tam uygun olan hedef kitleye uygun PR çalışmaları uygulayabilirsiniz.
PR çalışmasında malzeme
Hedef kitlenizi ve amaçlarınızı belirledikten sonra, markanızın, insanlar üzerinde olumlu etki yaratma çalışmaları başlayacaktır. Bu çalışmaları ise, kitlenize ve amacınıza uygun üreteceğiniz kreatif ve özgün içerikler ile oluşturmalısınız. Tabii ki üreteceğiniz içerikler tamamı ile hedef kitlenize uygun içerikler olmalı. PR çalışmaları kapsamında hedef kitlenizi yanlış belirlerseniz ya da hedef kitlenize uygun içerikler üretmezseniz etkili sonuçlar alamazsınız. Bu yüzden içeriklerinizi, kitlenizle buluşturacağınız her kanalda etkin olmalısınız. Dolayısıyla da kaliteli içerik oluşturmak için oldukça çaba sarf etmelisiniz.
PR çalışması için bütçeniz
PR çalışmasının en önemli unsurlarından biri de PR çalışması için ayıracağınız bütçedir. Bunu bir defalık bir çalışma olarak görmemek gerekir. Çünkü PR çalışmaları sürekliliği esastır. Dünyanın en çok kazanan firmaları içinde ilk 10 içinde yer alan Coca Cola’nın bir reklama ihtiyacı var mıdır? Neden her ay yeni bir reklamla görmekteyiz onları? Çünkü Coca Cola yöneticileri PR çalışmalarının sürekliliğinin ne kadar hayati olduğunun farkına varmışlardır. Hatta 4 Temmuz 2003 tarihinde Türk askerine Irak’ın Süleymaniye kentinde yapılan saygısızlığın ardından Coca Cola’ya karşı başlayan tepkilerin ardından Türkiye’ye bu tadı unutturmamak için Cola Turka’nın yine Coca Cola tarafından getirildiği iddia edilmektedir.
PR çalışma aracı ne olacak?
PR çalışmaları için belli bir kanalın kullanılması gerekir. Örneğin televizyonlar, radyolar, bilboardlar bilinen PR kanallarıydı bir zamanlar. Ancak artık Google reklamları, Youtube reklamları, Sosyal medya reklamları ya da Ajans haberleri artık son yıllarda daha etkili PR kanalları haline gelmiştir. PR ajansları içinde bu konuda en hassas çalışmaları yapmaya gayret eden Ajans PR, birçok farklı PR kanalı ile birlikte çalışmaktadır. Size uygun olan PR çalışmasını, size en iyi katkı sağlayacak şekilde yönetmektedir.
Piyar çalışmalarınızı başlattığınızda içerik oluşturmanızın ardından bu içeriği hangi kanallar yoluyla kitlenize ulaştıracağınız konusu ‘PR çalışma aracı ne olacak’ sorusunun yanıtını oluşturmaktadır. Hedeflediğiniz her kanal için, uygun içerikler üretmeniz gerekmektedir. Örneğin; marka bilinirliliğinizi arttırmayı hedef alıyorsanız, PR çalışmaları daha çok sosyal mecralar vasıtasıyla yapılabilir. Etkileşiminizi arttıracak viral reklamlar ile markanızı oldukça güçlendirebilirsiniz. Tabii viral içerik nasıl hazırlanır sorusunun cevabından tam olarak emin değilseniz, iyi bir viral içerik oluşturmak karmaşık bir hal alabilir.
Viral nedir?
Viral, kısa sürede yayılan anlamında bir ifade olsa da PR çalışmalarında Viral videolar, Viral paylaşımlar ya da Viral haberler konusunda bu ifade daha çok kullanılmaktadır. Sosyal medyada bir anda yayılan ve milyonlara ulaşan bir video için viral video ifadesi kullanılabilir.
Siz de markanız ya da kendiniz adına Ajans PR tarafından yapılan çalışmalara yönelik örnek çalışmalar talep edebilir, PR stratejisi konusunda bilgi alabilirsiniz.